Afyonkarahisar şehrinin Arzava Prensliği tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir. Kronolojide de gösterildiği gibi bir çok devletin eline geçen şehir 1382’de ilk defa Osmanlılar’ın hakimiyeti altına girdi. Daha sonra Germiyan Beyliği şehri yine ele geçirdi. Germiyan Beyi II. Yakup’un ölümüyle (1429) şehir tekrar Osmanlılar’a geçti. Şehrin adı Karahisar-ı Sahib’di. 1451’de Kütahya Sancağı’na bağlandı. 1802’de eyalet merkezi, Tanzimat’tan sonra (1839) Kütahya’ya bağlı ilçe, 1865 yılında Bursa (Hüdavendigar) iline bağlı sancak merkezi oldu. Bu sırada sancağın yüzölçümü 17 850 km² idi. İlk valisi Ömer Lütfi Paşa’dır. 1914’de bağımsız Sancak haline getirildi. 1923 yılında da il oldu.
Kurtuluş Savaşında Afyonkarahisar
Milli Mücadele’de Afyon‘un önemli bir yeri vardır. Kronolojide de belirtildiği gibi şehir Fransız, İtalyan ve Yunanlılar tarafından işgal edildi. Yunanlılar 24 Mart’ta Dumlupınar mevzilerini ele geçirdiler. 27 Mart 1921’de şehri işgal ederek Konya yönünde ilerlediler. Ancak, Türk birlikleri İnönü’de Yunanlılar’ı sıkıştırınca şehri boşaltmak zorunda kaldılar. Bundan sonra Yunanlılar’a saldırılar devam ettiyse de 13 Temmuz 1921’de Yunan işgali tekrar başladı ve bu durum 1yıl, 1 ay, 25 gün devam etti. 26 Ağustos sabahı Türk topçuları ateşe başladı (saat 05 30) Taarruzun ana hedefi Afyon’du Başkomutanlık Meydan Muharebesi adı verilen bu savaşta 27 Ağustos saat 17 00’da Afyonkarahisar’a girildi. Ancak Yunanlılar şehri yakıp yıkmışlardı. Afyon Milli Mücadele’de ilk kurtulan şehirdir.
Afyonkarahisar’ın Tarihi Kronolojisi
- M.Ö. 1800-1200 Hititler
- M.Ö. 1200-600 Frigler
- M.Ö. 660-546 Lidyalılar
- M.Ö. 546-333 Persler
- M.Ö. 333-281 Helenistik dönem
- M.Ö. 281-261 Selökid Krallığı
- M.Ö. 261-133 Bergama Krallığı
- M.Ö. 133-M.S.395 Roma İmparatorluğu
- 395 Bizans hakimiyetinin başlangıcı.
- 676 Emeviler şehri yakıp yıktılar.
- 1382 Osmanlı hakimiyetinin başlangıcı.
- 1402 Germiyanoğulları hakimiyetinin başlaması.
- 1429 Osmanlı hakimiyetinin tekrar başlaması.
- 1649 Abaza Hasan Paşa isyanı
- 1869 Karahisar mutasarrıflık oldu.
- 16 Nisan 1919 Fransızlar şehri işgal etti.
- 21 Mayıs 1919 İtalyanlar şehri işgal etti.
- 27 Mart 1921 Yunanlılar şehri işgal etti.
- 26 Ağustos 1922 Afyon cephesinde Büyük Taarruz başladı.
- 27 Ağustos 1922 Afyon düşmandan temizlendi.