Yerkürenin tek uydusu vardır: Ay. Ay, yerkürenin çevresinde 29,5 günde tam bir dönüş yapar. Ay’ın çapı 6951.8 km. olup, yerküremizin ortalama dörtte biri kadardır. Ay’la yeryüzü arasındaki uzaklık ortalama 384.395 km. dir.
Ay, çevresinde, yeryüzü ile yaptığı yörünge hızına göre döndüğü için yalnız bir yüzü yerküreye dönüktür, öbür yüzünü dünyadan yapılan gözlemlerle göremeyiz. Öbür yüzünü ancak yapma uyduların ve Ay’a inen uzay araçları ve astronotların çektiği fotoğraflardan öğrenebildik. Bugün Ay’ın ayrıntılı bir haritası yapılmıştır.
Ay haritasında yer adı olarak, araştırma ve buluşları ile insanlığa büyük yararı dokunan bilginlerin, ünlü yöneticilerin ve Dünya’daki bazı engebelerin adları veriliyor. Ay’a Türk bilginlerinden Uluğ Bey, Nasireddin Tusi ve Biruni’nin adları, Türkiye coğrafyasından da Toros dağları verilmiştir. Bu adları bugün Ay üzerinde en geniş araştırmaları yapabilen Amerika, Rusya, ve İngiltere’deki uzay araştırma merkezleri vermektedir.
Ay’ın devirleri:
Yapılan gözlemelere göre, Ay’ın bir yeni ay evresinden ardı sıra gelen yeniay evresine girebilmesi için geçen zaman 29,5 gündür. Bu süreye gök ayı ya da arabi ay denir.
Ay’ın yüzeyindeki değişiklikler Güneş’le yerküre arasındaki bağıntılı durumda meydana gelen değişimlerin sonucudur.
Ay’ın Evreleri:
Ay’ın gerçek şekli değişmemekle beraber dünya’dan görünüşü bazı değişiklikler gösterir. Ay’ın hilal şeklinden dolunay şekline kadar aldığı değişiklikler, Ay’ın Dünya çevresindeki yörüngesinde dönerken, Güneş’ten aldığı ışığı her zaman aynı açıdan almamasından ileri gelmektedir.
Güneş’le yerküre arasındayken Ay’ın yüzünü hiç göremeyiz. Çünkü, Dünya’ya bakan yüzü Güneş ışınlarını alamayıp tamamen gölgede kalır. Öte yandan Dünya’nın Ay’a bakan yüzünde de gündüz olur. yarım olduğu zaman, Ay’ın yalnız bir yanı aydınlanır. ‘la Güneş arasına yerküre girdiği vakit ise, Güneş’ten tam ışık alıp aydınlanacağı için, Ay’ı dolunay şeklinde görürüz.
İnsanlar çok eski zamanlardan beri Ay’la ilgilenmişlerdir. Bu ilgi, hem Ay’ın geceleri aydınlık vermesinden, hemde evrelerinden ileri geliyordu. Araştırmalar, zamanımıza kadar hızla gelişmiş ve gelişmektedir.