Kronolojide de görüldüğü gibi şehir pek çok devletin hakimiyeti altına girmiştir. 1388’de Şehzade Çelebi Mehmed Amasya valiliğine tayin edildi. Amasya şehzadelerin vali olarak tayin edildiği bir sancaktı. Osmanlı padişahlarından I. Beyazid, Çelebi Mehmed, II. Murad, I. Ahmed, II. Beyazid, II. Ahmed, II Murad, I. Mustafa ve III. Murad Amasya sancağının valiliğini yapmışlardır. 1415, 1773 ve 1555 yıllarında Amasya büyük depremlerle perişan oldu. Tanzimat’dan sonra Sivas’a bağlı bir sancak merkezi 20 Nisan 1924 yılında ise il olmuştur.
Kurtuluş Savaşında Amasya
Amasya’nın Milli Mücadele’de büyük bir yeri vardır. Vatanın parçalanmaz bir bütün olduğunun yazılı ilk delili olan Amasya Tamimi 21-22 Haziran 1919’da hazırlandı. Ayrıca İstanbul Hükumeti’nin Ankara Hükumeti’ni resmi olarak tanıması olan Amasya görüşmeleri bu şehirde yapıldı. (20 Ekim 1919-22 Ekim 1919). Mustafa Kemal Paşa, Amasya’da kaldığı sürece düşman işgaline karşı halkı teşkilatlandırmak için bütün Anadolu ile haberleşerek Milli Mücadele’nin hazırlıklarını sürdürdü.
Amasya’nın Tarihi Kronolojisi
- M.Ö. 1900-1200 Hititler.
- M.Ö. 1200-700 Frigler.
- M.Ö. 700-650 Kenmerler.
- M.Ö. 650-585 Lidyalılar.
- M.Ö. 533-333 Persler.
- M.Ö. 301-26 Pentus Krallığı.
- 395 Bizanslılar.
- 708, 712, 716 Emevi işgali.
- 1166-1243 Selçuklular.
- 1335-1341 İlhanlılar.
- 1389 Osmanlı hakimiyetinin başlaması.
- 21 Haziran 1919 Amasya tamimi.
- 20 Ekim 1919 Amasya görüşmeleri.
- 20 Nisan 1924 Amasya’nınşehir olması.