Tarihi kronolojide görüldüğü gibi Aydın’da bir çok devlet hüküm sürmüştür. Osmanlı yönetimine XIV. yüzyılda girmiştir. Yıldırım Beyazid’in Anadolu beylikleri üzerine yaptığı seferler sırasında Aydınoğulları’nın elinde bulunan Aydın Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ancak Ankara Savaşı (1402) sonucu Timur Aydın’ı tekrar Aydınoğulları’na iade etti. Bu durum 1426’ya kadar devam etmiştir. 1426’da II. Murat Aydın’ı tekrar ele geçirerek bir Osmanlı sancağı yaptı. 1559’da büyük bir suhte (medrese öğrencisi) ayaklanması oldu. Kısa sürede bastırıldı. 1811’de Aydın eyalet merkezi oldu. 1826’da da eyalet merkezi idi. 1842’de eyalet merkezi İzmir’e taşındı. 1843’de Aydın tekrar eyalet merkezi oldu ve bu durum 1850’ye kadar devam etti. 1850’de merkez İzmir’e taşındı ve eyaletin adı İzmir eyaleti olarak değiştirildi. 1867’de vilayet olarak değiştirildi.
Kurtuluş Savaşında Aydın
Mondros Mütarekesi’nden sonra düşmanlar yurdu işgale başladılar. İtalyanlar 13 Mayıs’da Kuşadası’na, 17 Mayıs’da Söke’ye asker çıkardılar. Yunanlılar’ın Anadolu’da ki işgal kuvvetlerinin amacı da Aydın’ı ele geçirmekti. 26 Mayıs’da Germencik ve İncirliova, 27 Mayıs’ta Aydın, 4 Haziran’da Nazilli Yunanlılar tarafından işgal edildi. Zeybekler bölgede direnişe başladılar. Yörük Ali Efe çetesi bölgede ki Yunanlılar’ı temizlemeyi amaç edindi. 30 Haziran’da Yunanlılar Aydın’ı yaktılar. Ancak bölgede Demirci Efe ve Yörük Ali Efe anlaşamadılar. Demirci Efe kendini Aydın Havalisi Kuva-i Milliye kumandanı ilan etti. 22 Kasım 1920’de efelik teşkilatının kaldırıldığı ve Batı Cephesi’nin kurulduğu ilan edildi. Efeler köylerine döndüler. Batı Cephesi görevini başarıyla bitirdi ve Yunanlılar İzmir’den denize döküldü.
Tarihi Kronoloji
- M.Ö. XII. yy. Karyaklar.
- M.Ö. XIII. yy. Frigyalılar.
- M.Ö. 546-334 Persler.
- M.Ö. 130-M.S 395 Romalılar.
- 395 Bizanslılar.
- 1308-1390 Aydınoğulları.
- 1390 Osmanlılar.
- 1402 Timur’un Aydın’ı Aydınoğulları’na vermesi.
- 1426 Osmanlılar.
- 7 Eylül 1922 Aydın’ın kurtuluşu.