Limanları birbirine bağlayarak yolcu ve yük taşımını sağlayan düzen:
DENİZYOLLARI, kıyı şehirleri arasında gemilerle vapurların sefer yaptıkları yollara verilen genel addır. Yük ve yolcu gemilerinin işletilmesi, liman yük boşaltma tesisleri, deniz ulaşımıyla ilgili daha bir çok konular denizyolları kapsamına girer. Denizyollarında ulaştırma işleri, eskiden özel kişilerin tekneleriyle yapılırdı. Zamanla, ulaşım işleri örgütlendi. Şirketlerle hükumetlerin resmi işletmeleri kuruldu.
Türk Denizyolları
Denizyollarımız yelkenli çağından makineli taşıtlar çağına 1827 yılında girmiştir. Bu tarihte, tersane için ilk buharlı gemi alınmıştı. Makineli deniz taşıtlarıyla deniz ticaretine girişimiz ise, 1843 yılında gerçekleşmiştir. Bu tarihte, Bahriye Nezareti, Marmara Bölgesi’nde İzmit, Gemilik, Tekirdağ iskeleleri arasında bir vapur işletmeye başladı. Bu vapura, «Seyribahri» deniyordu. Bu olayı, Türk deniz ticaretinin başlangıcı sayabiliriz. Aynı yıl içinde, bu hatlara bir vapur daha katıldı. Boğaziçi’ne de, «Eseri Hayr» adında bir vapur işletmeye başlandı. Bunun üzerine, bu işlerle uğraşacak bir idarenin kurulması gerekli görüldü. Böylece bahriye Nezareti’ne bağlı, «Fevaid-i Osmaniye» kuruldu (1845). Fevaid-i Osmaniye 1870 yılına kadar sürdü; bu arada, adı değişerek, «İdare-i Aziziye oldu. 1878 yılında da İdare-i Aziziye adı, «İdare-i Mahsusa» ya çevrildi. Bu idare 32 yıl çalıştıktan sonra, kaldırıldı; yerine, 1910 yılında, «Osmanlı Seyrisefain İdaresi» kuruldu. Bu idarenin adı da, 1923 yılında, «Türkiye Seyrisefain İdaresi»ne çevrildi ve İktisat Vekaletine bağlandı. Bu arada, Şirket-i Hayriye, Fenerler İdaresi, İzmir Rıhtım Şirketi, Can Kurtarma İdaresi, Haliç Şirketi, Gemi Kurtarma Şirketi, Trabzon Limanı İşletmesi ve Van Gölü İşletmesi kuruldu. Ayrıca vapurculuk şirketi adı altında, özel bir şirkette meydana geldi.
1933 yılı haziranında, Türkiye Seyrisefain İdaresi de kaldırıldı. Türk kıyıları arasında düzgün posta seferleri işletme tekeli Denizyollları İşletmesi İdaresi’ne verildi. İstanbul ve dolayları yakın kıyılar servisi de, Akay İşletmesine devredildi. 1937 yılında bu idareler de kaldırıldı. Liman işletmesi, fabrikalar, vb, bütün denizi işletmeleri birleştirilerek, «Denizbank» kuruldu. Kısa bir süre sonra, 1938’de, Denizbank da kaldırılarak yapısındaki işletmeler ayrı birer idare haline getirildi. Bunlardan düzgün posta seferleriyle şilepçilik işleriyle, İstanbul ve çevresi yakın kıyılar servisleri, «Devlet Denizyolları İşletmesi» adıyla kurulan idareye verildi. Liman işletmeleriyle de, «Devlet Limanları İşletmesi» görevlendirildi. 1943 yılında, bu idarelerde kaldırıldı. «Devlet denizyolları ve Limanları İşletmesi Genel Müdürlüğü» kuruldu.
Denizyolları idaresi, eldeki gemi tonajını, iki katına yakın bir oranda artırdı; özel şilepçilik işlerinin gelişmesine yardım etti. Bu arada, liman tesis ve araçları da modernleştirildi. Özellikle de, kömür yükleme boşaltma işi için, en modern araçlarla, geniş bir kömür alanı meydana getirildi.
Devlet Deniz Yolları da, görevini 10 ağustos 1951 tarihinde, 5842 sayılı kanunla kurulan «Denizcilik Bankası»na devretti. Devlet Denizyolları’ndan Denizcilik Bankası’na devredilen işletmeler şunlardır:
İstanbul Şehir Hatları, Açık Deniz Hatları, Şilepçilik İşletmesi, İstanbul Limanı İşletmesi, Trabzon Limanı İşletmesi ve Van Gölü İşletmesi, Haliç Fabrika ve Havuzlar İşletmesi, İstinye Fabrika ve dokları işletmesi, Kıyı Emniyet İşletmesi.
1964’te Denizcilik Bankası bir kamu iktisadi kuruluşu haline getirilmiştir.