Bütün hayvanlar ve bazı bitkiler kendilerine dokunulunca bir tepki gösterirler. Bir hücreli hayvanların vücutlarının hemen her yanı dokunmaya tepki gösterir. Organları gelişmiş, çok hücreli hayvanlarda dokunma duyusu için özel organlar vardır.
Bu organlar, içlerinden duyu sinirleri geçen kıl ya da dikenler olabildiği gibi derinin yüzeyinde hücreler arasında yayılmış sinir uçları da olabilir. Mesel, memeli hayvanların saçlarının diplerinde dokunma sinirlerinin uçları vardır.. Saç ya da kıl hareket ettirilince kılın dibindeki sinir uçlarına yapılan basınç, duyu siniri aracılığıyla omuriliğe haber ulaştırır.
DUYULAR
Bir organizmanın çevresi başlıca kimya maddelerinden meydana gelir; bunların bazıları kaya gibi katı, bazıları su gibi sıvı, bazıları ise hava gibi gazdır. Bundan başka bazı maddeler sıcak ya da soğuk, ıslak ya da kuru, asit ya da alkali olabilir, ses ve ışıma geçirebilir. Bu şartlar zaman zaman ve yer yer değişir. Bir organizma elverişsiz şartlardan kaçınmak ve elverişli şartları aramak için bunları sezebilmek zorundadır. Bu işi, alıcı da diyebileceğimiz duyu organları ile yapar.
Canlı organizmaların çoğu dokunmaya, sıcağa suya ve öbür kimya maddelerine, ses titreşimlerine ve ışık dalgalarına karşı duyarlıdır. Duyular canlılara, çevrelerindeki bu gibi etkileri sezebilmek ve bu suretle uygun şekilde hareket edebilmek imkanını verir.
DUYU SİNİRLERİ
Alıcı ya da duyu organları, (mesela, deride, bir iğne batışıyla) uyarılınca, duyu sinirleri yoluyla omuriliğe ve beyine giden işaretle verirler. Burada bu işaretler düzenlenir (koordine olur). Başka işaretlerde hareket (motor) duyu sinirleri boyunca, kaslar gibi, hareket organlarına taşınırlar ve bu organlar gereken işi yaparlar (mesela, iğneden uzaklaşma hareketi.