Kategoriler
Bilim Teknoloji

Elektrik Hakkında Temel Bilgiler

İnsanların elektriği tanıması, kehribarın bir yere bir kaç kere sürtüldükten sonra küçük tozları ve kılları kendine çekmesi olayı ile başlar.

Bu olay, eski  Yunanlılar zamanında biliniyordu. Kehribarın eski Yunanca karşılığı “elektron” olduğundan, elektrik kelimesi buradan alınmıştır. 18. yüzyılda bilim adamları sürtme yoluyla elektrik elde edecek makineler yapmayı ve bir hayli verimli elektrik kıvılcımları elde etmeyi başarabildiler. Fakat elektriğin ne gibi işlere yaradığı hakkında pek fazla bilgileri yoktu. Sürtme ile meydana gelen durgun elektrikten başka akan elektriğin bulunuşu, Alessandro Volta’nın daha iki yüzyıl önce yaptığı deneylerle başlar.

Bu İtalyan bilgini ilk elektrik pilini ve bundan da ilk elektrik akımını elde etmeyi başarabildi. O halde elektriğin mahiyeti nedir? her cismin atomunda (+) elektrik yükü ve buna eşit miktarda (-)elektrik yükü bulunur. Kehribar yün kumaşa sürüldüğü vakit her iki cismin yüzeyi birbirine çok yaklaşır ve elektrik yükleri arasındaki çekim kuvvetlerinin etkisiyle elektronlar bu cisimlerin birinden ötekine geçerler. Metallerde bu elektronlar atomdan atoma geçerek elektrik akımını (doğru akım) meydana getiriler.

Evlerimizde elektrik en çok odaları aydınlatmada, radyatörlerde ve elektrikle işleyen ocaklarda kullanılır. Ayrıca buzdolaplarında, elektrik süpürgelerinde de kullanırız. Çünkü bütün bu aletler elektriğin manyetik etkisinden faydalanırlar. Elektrik bu işlerde kullanılırken elektronların bir atomdan öbürüne geçip geçmediği (doğru akım) ya da her saniye de 50-60 defa ileri-gidip gelmesi (alternatif akım) önemli değildir. Günümüzde alternatif akım daha çok kullanılmaktadır. Çünkü bu akım çok az  bir enerji kaybıyla üreteçten (jeneratör) kullanıldığı alete taşınabilmektedir. Yalnız doğru akımın mutlaka kullanılması gereken bir alan vardır ki, o da kimyevi yolla elektrik kaplama işleridir. Elektrik akımı her ne kadar  her hangi bir kimyevi değişikliğe sebep olmaksızın metallerden geçebilmekte ise de, doğru akım sırasında bazı kimyevi  bileşikler bozulmaktadır. Mesela su, doğru akım altında hidrojenle oksijene ayrılır.

bir iletkenden elektronların akışı, tıpkı bir borudan suyun akışına benzer. Nasıl ki, suyun akışını sağlamak için bir basınca ihtiyaç varsa,  elektriğin akışını sağlamak için de voltla ölçülen “potansiyel farkı” denen ve elektrik akımını devam ettiren bir basınca ihtiyaç vardır. Elektrik akımında piller ve jeneratörler (üreteçler) tıpkı suyun akıtılmasında kullanılan tulumbaların gördüğü işi görür. Elektrik akım şiddeti, amper ile ifade edilir. Elektrik ve suyun alımı satımı da birbirinin aynıdır. Bir birim elektrik miktarı, sabit bir potansiyel farkı altında bir iletkende hareket ettiği zaman bir elektrik iş elde edilir ve bu sırada bir elektrik enerjisi harcanır. Bu elektrik enerjisi birimine joule denir. Birim zamanında harcanan elektrik enerjisine, elektrik gücü denir ve watt ile ifade edilir. bir saat içinde biriken 1000 wattlık bir güç, bir kilowatt-saatlik enerji birimini temsil eder.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.